Psalmen beter begrijpen

Extra informatie en verwerkingsopdrachten per hoofdstuk

Psalmen beter begrijpen is het tweede deel in de bijbelstudiereeks ‘Bijbel beter begrijpen’. In mei 2011 is dit deel uitgekomen. Op deze site is aanvullende informatie te vinden op het boek (o.a. drie excursen: psalmen in Nederland, bidden met de psalmen en creatief omgaan met de psalmen). Verder wordt er in het boek bij de verwerkingsopdrachten af en toe verwezen naar deze website. De bedoelde opdracht, informatie, etc. is dan ook op deze website te vinden.

Psalmen in Nederland

In de loop van de zestiende eeuw, na de Reformatie (een hervormingsbeweging in de kerk), werden de psalmen steeds meer gezongen. Vanaf die tijd werden de psalmen namelijk gezongen in de kerkdienst door de kerkgangers en niet meer alleen door de gewijde mensen in de kerk. Er kwamen melodieën voor het gewone kerkvolk om hen te helpen de psalmen te onthouden. Lange tijd waren de psalmen ook de enige liederen die in kerkdiensten werden gezongen (in diverse kerken is dit nog steeds zo). De gedachte was namelijk dat je met de psalmen Gods Woord zelf aan het zingen was, en daar kon natuurlijk geen ander lied tegenop. In vroeger tijden hebben velen de psalmen op (zondags)school geleerd en door het wekelijks zingen van deze liederen hebben de psalmen bij veel mensen grote waarde gekregen. Veel mensen grijpen dan ook, in allerlei levensfasen en in allerlei (moeilijke en vreugdevolle) situaties, terug op deze oude liederen.

In de loop van de tijd zijn de psalmen steeds opnieuw berijmd en in nieuwe formuleringen gegoten. Op dit moment zijn er drie berijmingen in zwang. Allereerst wordt de klassieke berijming van 1773 nog steeds op tal van plaatsen gezongen. Deze berijming is van grote in-vloed geweest op de Nederlandse taal en nog steeds raken de psalmen in deze berijming allerlei mensen (vooral mensen die ermee opgegroeid zijn). De berijming van 1973 was een poging om de klassieke berijming wat begrijpelijker en verstaanbaarder te maken. De melodieën bleven hetzelfde. Inmiddels raken de Psalmen voor Nu meer en meer in gebruik. Psalmen voor Nu is een langdurig project waarin de psalmen in hedendaagse taal en op eigentijdse melodieën klinken. In de meeste kerken worden vooral de berijmingen uit 1773 en 1973 gezongen. Het project Psalmen voor Nu zal daarin niet zo snel verandering brengen, omdat deze nieuwe psalmen vaak meer luisterliederen zijn dan liederen die gemakkelijk gemeenschappelijk te zingen zijn in een kerkdienst.

De psalmen hebben in de loop van de twintigste eeuw hun alleen-recht in veel kerkdiensten en christelijke samenkomsten verloren. Allerlei liederen en gezangen worden gezongen en hebben hun waarde bewezen. Toch blijven de psalmen tot op de dag van vandaag het geloofsleven van mensen verrijken doordat ze gezongen worden in kerkdiensten. Vanwege hun diepgang bewaren de psalmen voor oppervlakkigheid. Vanwege hun levensechtheid zijn ze velen tot steun. En dat zal wel zo blijven ook.

Psalmen in kloosters
In het kloosterleven hebben de psalmen ook altijd een zeer belangrijke rol gespeeld. In de meeste kloosters worden psalmen vaak meer keren per dag gezongen en/of gelezen. Suzanne van der Schot (1973) is geïntrigeerd geraakt door de manier van leven in kloosters. In het volgende citaat schrijft zij over de plek van de psalmen in kloosters. ‘Bij logeerpartijen in verschillende kloosters was mij duidelijk geworden dat voor professionele bidders de Bijbel een onuitputtelijke bron van inspiratie vormt. Wie een klooster bezoekt, wordt opgenomen in het ritme van het dagelijkse psalmgebed. Iedere viering (…) worden meerdere psalmen gezongen. Al zo’n twee-duizend jaar vormt dit liedboek de ruggengraat van het gebed. Alle denkbare emoties komen erin voor: vreugde en angst, dankbaarheid en haat, hoop en moedeloosheid. In de psalmen staat de gehele staat van zijn verwoord. Ze lijken nooit uit de tijd te raken. Al is de taal er natuurlijk wel een van eeuwen geleden, hun onderwerpen blijven actueel.’ (Uit: De minnaar, de monnik en de rebel van Suzanne van der Schot, pag. 114.)

Bidden met de Psalmen

Iedere bidder heeft de ervaring van hoogte- en dieptepunten in het gebed. Bidden gaat lang niet altijd vanzelf. De rust en de concentratie om op een juiste manier te bidden kunnen ontbreken. Het is ook mogelijk dat je nauwelijks woorden kunt vinden of dat je ontdekt dat je steeds weer dezelfde woorden gebruikt en voor dezelfde dingen bidt. In zulke situaties kunnen de psalmen je helpen om te groeien in gebed. Met de honderdvijftig psalmen heb je namelijk een schat in handen, omdat met die woorden mensen al eeuwenlang tot God zijn gegaan. De psalmen bieden dan ook allerlei woorden en gebeden die ons kunnen helpen als we moeite hebben de juiste woorden en gebe-den te vinden.

We zijn niet de eerste mensen die de psalmen bidden. In de kerk be-staat een zeer lange traditie waarin de psalmen worden gebeden. Deze traditie gaat terug op het volk Israël. Want dit volk kende een lange traditie waarin de psalmen gezongen en gebeden worden. Deze traditie gaat waarschijnlijk terug tot de inwijding van de tempel van Salomo (ca. 950 v. Chr.). In de loop van de eeuwen hebben miljoe-nen Joden en christenen deze psalmen gebeden. Dit waren zeker niet allemaal psalmendeskundigen, monniken of theologen. Gewone mensen hebben deze psalmen gebeden en zich zo geoefend in gebed.

Leren bidden met de psalmen gaat echter niet vanzelf goed. Er is een aantal zaken dat het verhindert dat we de psalmen gaan bidden. Allereerst kan er bij ons onwetendheid zijn over hoe gebed en juist het bidden van de psalmen ons kan helpen. Hierdoor blijft ons geloof vaak oppervlakkig. In de tweede plaats kunnen we gewoon laks zijn. We nemen er de tijd en de rust niet voor en we bidden alleen als het ons eens toevallig invalt. Door zo’n houding blijft het gebed vaak beneden de maat. In de derde plaats kunnen we denken dat het bidden met de psalmen heel veel kennis en training vereist en dat het gewone mensen boven de pet gaat. Hierdoor blijft ons gebed onderontwikkeld. De remedie is gedisciplineerd bidden en zeer regelmatig de psalmen bidden. Zeker als je bijvoorbeeld dagelijks bidt aan de hand van een psalm, zul je niet alles begrijpen en je zult er niet altijd een goed gevoel van krijgen, maar je zult er wel van groeien. Want door het gebruiken van de psalmen ga je ze meer en meer begrijpen. Langzaam maar zeker worden je gebeden omgevormd en wordt het con-tact met God versterkt.

Hier volgt een aantal aanwijzingen om het ‘bidden met de psalmen’ te laten lukken.

1. Een eerste opmerking betreft de voorbereiding op het gebed. Want iemand die gaat bidden, verlaat de wereld van onrust, prikkels, e-mails en mensen die je aandacht vragen. Vervolgens wordt de wereld van rust, stilte en God gezocht. Om deze rust te zoeken, kan de voorbereiding bestaan uit het lezen van een gedeelte uit de Bijbel. Als je deze woorden opvat als woorden van God voor jou, dan kun je in gebed antwoorden, bijvoorbeeld met behulp van de psalmen.
2. In de tweede plaats is het belangrijk dat we ons realiseren wie God is. Het       maakt namelijk uit of we God als een soort Sinterklaas of als een boekhouder zien of juist als een onberekenbare machthebber. Ons beeld van God is als     het goed is gevormd door de Bijbel. Dan realiseren we ons dat God een machtige en liefdevolle God is op wie je als bidder aankunt. In de wereld waarin wij leven, maken allerlei mensen en machten zich groot. Dan hebben   we het nodig dat we bedenken dat God groter is, dat Hij een plan heeft met     deze wereld, dat Hij door Jezus Christus het kwaad heeft verslagen en dat Hij   bezig is zijn koninkrijk te bouwen en eens alles zal rechtzetten. Daar lijkt het   niet al-tijd op als we kennisnemen van het nieuws. Van de werkelijkheid van   God hebben we besef nodig als we gaan bidden
3. In de derde plaats vragen de psalmen om een open houding. Daar-voor zijn rust en stilte belangrijk, want anders zijn je hoofd en hart veel te vol om echt iets te ontvangen door het gebed. Via momenten van rust kun je de stille stem van God verstaan. De woorden van de psalmen kunnen dan tot je doordringen. Vaste momenten om deze rust en stilte te zoeken kunnen daarvoor erg behulpzaam zijn. Niet voor niets staan aan het begin van het Psalmenboek (Psalm 4 en 5) twee psalmen die een avond- en morgengebed zijn. Zo willen de redacteuren van het Psalmenboek ons leren hoe goed het is om met het (psalmen)gebed te gaan slapen en er weer mee op te staan.

Als je deze drie aanwijzingen ter harte neemt, dan kun je bidden, op ieder moment, op iedere plaats. De psalmen leren ons dat ons gebed niet uit mooie volzinnen hoeft te bestaan. De psalmen staan bol van directe, primaire en persoonlijke taal. Dat is de taal van de psalmen.

Als we zo de psalmen bidden, dan bewaart ons dat voor een grote valkuil: het vooropstellen van jezelf. De gebeden van de psalmen zijn daar een goede remedie tegen. Want de psalmen betrekken ons op God, wat zijn bedoelingen zijn, wat Hij aan het doen is. En de psalmen betrekken ons op anderen – juist ook op anderen die verdrukt worden of om welke reden dan ook moeten lijden. Iedere psalm – ook die psalm die heel ver van je eigen levenservaring afstaat – is wel voor iemand van toepassing. Je kunt dus bedenken dat je die psalm waar je zelf niets mee kunt, wel voor iemand anders kunt bidden. In ieder geval trekt het bidden van de psalmen ons uit ons eigen kringetje.

Tot slot een advies van Eugene Peterson, een groot psalmenkenner: ‘De praktijk van christenen die de psalmen bidden is simpel: bid ge-woon met regelmaat de Psalmen door, psalm na psalm. (…) Je kunt eenvoudig de Psalmen in dertig of zestig dagelijkse stukken opdelen om hen door maandelijks of tweemaandelijks bidden van de Psalmen te loodsen. Dat wil zeggen: doe je bijbel open bij het boek van de Psalmen en bid ze – opeenvolgend, regelmatig, trouw, een leven lang. Zo is het grootste deel van de christenen, gedurende het grootste deel van de tijd dat de christelijke kerk bestaat, gegroeid in gebed. Niets spetterends. Gewoon een kwestie van doen.’

Creatief omgaan met de Psalmen

In heden en verleden zijn de psalmen op allerlei manieren verwerkt. Verschillende mensen zijn op verschillende manieren omgegaan met VI de psalmen. Tot op de dag van vandaag inspireren zij ons om op diverse manieren de psalmen te gebruiken. Hier volgt een opsomming.  Psalmen lezen Het ligt het meest voor de hand om de psalmen gewoon te lezen, al dan niet hardop. Op deze manier leer je wat er in de psalmen staat en kun je er lessen uit trekken voor je eigen leven. De psalm een paar keer achter elkaar lezen bevordert het vertrouwd raken met de tekst. Een vooraanstaand psalmenkenner, Hermann Gunkel, heeft benadrukt dat de psalmen eigenlijk hardop gelezen moeten worden. Dit is ook de ervaring van vele bidders – of het nu gebeden waren met of zonder de woorden van de psalmen. Hardop bidden verhoogt de concentratie en helpt je om echt stil te staan bij wat je bidt. Laten uw getrouwen dus tot u bidden… (Psalm 32:6a).

Psalmen bidden

Je kunt de psalmen ook bidden. Dan richt je je met de oude psalmwoorden tot God. Je kunt de psalm ook persoonlijker maken door bijvoorbeeld je eigen naam in te vullen. Je kunt ook steeds de gedachten die in de psalm staan, al biddend verwoorden in je eigen woorden. Dan kun je ook de gebeden concreter maken. Als je bijvoorbeeld in een psalm bidt om bescherming, dan kun je daar ook je eigennaam of de namen van hen die je lief zijn, invullen. En als je bijvoorbeeld een boetpsalm leest, dan kun je concrete dingen uit je eigen leven erkennen en uitspreken naar God toe. Door de psalmen te bidden, ga je met Gods eigen woorden naar Hem toe. Meer hierover heb je kunnen lezen in  ‘Bidden met de psalmen’.

Om te proberen: kies (een deel van) een psalm die precies je gevoe-lens en situatie beschrijft. Laat deze psalm je helpen om concreet te bidden. Kies daarna (een deel van) een psalm die beschrijft waar je uit zou willen komen. Bid ook deze woorden naar God toe.

Psalmen zingen

Al eeuwenlang bestaat er de gewoonte om de psalmen te zingen. De oorspronkelijke melodieën van de psalmen zijn niet meer te achter-halen. Dat heeft geleid tot allerlei berijmingen waarbij de oude woor-den van de psalmen van melodieën zijn voorzien. Tot op de dag van vandaag zijn er initiatieven waarbij dit gebeurt (zie Excurs I, ‘Psalmen in Nederland’). Door naar deze gezongen psalmen te luisteren of deze psalmen te zingen, kun je de psalmen tot je door laten dringen.

Op deze manier komen psalmen soms weer op een andere manier bij VII je binnen.

Ik zal zingen voor de HEER, hij heeft mij geholpen (Psalm 13:6b).

Psalmen memoriseren

Je kunt ook (bepaalde) psalmen uit je hoofd leren. Op deze manier kunnen psalmen je heel vertrouwd worden. Ze gaan als het ware in je achterhoofd zitten. De gedachten en gebeden van de psalmen hel-pen je dan blijvend om je eigen gebeden vorm te geven, doordat ze zomaar op kunnen komen als je zelf gaat bidden.

Psalmen schilderen

Voor sommige mensen kan het helpen om op een creatieve manier met de psalmen om te gaan. Christa Rosier (www.christarosier.nl) is een voorbeeld van iemand die veel heeft gehad aan deze wijze van omgaan met de psalmen. Voor haar was het een soort rouwverwer-king na het overlijden van haar veertienjarige zoon. Tijdens zijn ziek-bed had deze jongen veel steun aan de psalmen. Na zijn overlijden kreeg Christa Rosier het verlangen om deze psalmen te schilderen. 24 psalmenschilderijen zijn opgenomen in het boek Psalmenpalet.

Psalmen schrijven

Het is ook mogelijk om psalmen te (her)schrijven. Je kunt een geheel eigen psalm schrijven ‘in de geest van’ de psalmen uit de Bijbel. Bij-voorbeeld kun je naar aanleiding van een bepaald gevoel van een psalm in je eigen woorden een psalmgebed schrijven. Je kunt ook een bestaande psalm herschrijven door die psalm in te kleuren vanuit je eigen levensomstandigheden. Voor muzikale mensen is het een mo-gelijkheid om deze eigen geschreven psalm van een melodie te voor-zien en vervolgens te zingen.

Psalm 1

Hoe sta ik in het leven?  

Aanwijzingen voor gespreksleider

Als dit de eerste keer dat de groep bij elkaar komt, dan is het verstandig om tijd te nemen voor kennismaking, met elkaar bespreken hoe de avonden eruit zien, verwachtingen naar elkaar uitspreken omtrent de Bijbelstudie (en wat het oplevert), etc. Verder kan er tijd genomen worden om het materiaal van ‘Jezus beter begrijpen’ door te nemen en met name even stil te staan bij de ‘Introductie’. Tot slot kunnen er dan ook praktische afspraken worden gemaakt (rooster, data, locatie, al dan niet met maaltijd, wie leidt welke avond, gezamenlijke voorbereiding?, etc.).

Als de groep al vaker bij elkaar gekomen en de kring praktisch goed loopt, dan kan er direct worden begonnen met de Bijbelstudie. Het is wel handig als iedereen een boek heeft en een bijbel (liefste in dezelfde Bijbelvertaling). Er kan als groep ook voor worden gekozen dat iedereen het hoofdstuk vooraf al (globaal) heeft doorgelezen.

Het is het handigst als de verschillende onderdelen (introductie, Bijbelgedeelten en de uitleg) gezamenlijk worden gelezen. Het enige wat de gespreksleider moet doen is het gesprek leiden door op de goede momenten naar het volgende onderdeel te gaan (het volgende Bijbelgedeelte, de gespreksvragen of naar een volgend stuk uitleg). Daarbij is het verstandig om van te voren te bepalen welke gespreksvragen en welke verwerkingsopdrachten echt besproken moeten worden. Waarschijnlijk kan niet alles gelezen en besproken worden, dus bepaalde gedeelten moeten misschien individueel thuis gelezen worden door de deelnemers (bv. de verdiepingsgedeelten).

Het is goed om de bijeenkomst af te sluiten met gebed. Dit kan door de gespreksleider gebeuren, maar dat kan ook iemand anders zijn. Als het iemand anders is, is het wel van belang dat dit vooraf door de gespreksleider aan die persoon gevraagd wordt. Het is ook mooi om met kringgebed af te sluiten – wie wil kan dat wat hardop in gebed zeggen, al moet een ieder ook altijd vrij zijn om alleen in stilte mee te bidden.

Bij de eerste verwerkingsopdracht wordt verwezen naar enkele uitspraken over de psalmen. Hier volgen ze:

–          De psalmen zijn een anatomie van alle onderdelen van de menselijke ziel (Johannes Calvijn).

–          Ik bid alleen als ik in moeilijkheden zit. Maar aangezien ik altijd in moeilijkheden zit, bid ik altijd. (Isaac Bashevis Singer)

–          Ik kan dagen bezig zijn met een regel uit een psalm die we gezongen (…). Zo’n zin stuitert dan rond in de lege ruimte in mijn hoofd en die leidt vaak weer tot andere gedachten (Suzanne van der Schot).

–          Iedere gelovige, wat zijn omstandigheden ook moge zijn, vind psalmen en woorden die passend zijn bij de omstandigheden waarin hij zichzelf vindt en zijn behoeften/noden worden zo vervult alsof ze speciaal voor hem waren geschreven. (Maarten Luther)

–          Psalmen zijn het geïnspireerde gebedenboek van het Oude Israel (M. Loyd Jones)

–     Een psalm kan de verwoording van je gebed zijn en als dat niet zo is, dan is het wel een gebed van een van de anderen uit de gemeenschap (Dietrich Bonhoeffer)

–     In oude psalmen vind ik verrassend veelwoorden die mijn twijfel en onrust verwoorden. (Boele Ytsma)

–       De psalmen moedigen christen en aan om eerlijk voor zowel de vragen als de antwoorden uit te komen, even open te zijn over de momenten waarop God ver weg lijkt als over de momenten waarop Hij ontroerend dichtbij is (Steve Turner)

Bij de tweede verwerkingsopdracht wordt verwezen naar stellingen. Hieronder staan er een aantal. Natuurlijk ben je als gespreksleider vrij om zelf (ook) stellingen te bedenken.

– de beelden die gebruikt worden in de Psalmen staan veel te ver van ons af

– vergeleken met de psalmen zijn de meeste christelijke liederen maar oppervlakkig

– bidden van psalmen is meer iets voor gevorderde gelovigen

– zonder je te verdiepen in Gods woord kun je niet groeien en bloeien

– psalmen zingen is beter dan psalmen bidden

– liefde voor de psalmen is meestal geen kwestie van ‘liefde op het eerste gezicht’

– ‘niets is de moeite waard als het geen moeite kost’ – dat gaat ook op voor de bijbel en de psalmen

Boekentip

Jos Douma, Geworteld leven, christelijke spiritualiteit

Psalm 10

Aanwijzingen voor gespreksleider

Bepaal vooraf weer wat je als gespreksleider echt aan de orde gesteld wilt hebben en welke verwerkingsopdrachten en/of gespreksvragen je wilt bespreken met elkaar.

Als de groep bij de bespreking van hoofdstuk 1  lang niet door de stof kwam is het beter om iedereen aan te raden te tekst uit het boekje thuis al door te lezen. Dan kan er op de groepsbijeenkomst vooral tijd besteedt worden aan het lezen van het Bijbelgedeelte en het bespreken van het Bijbelgedeelte (aan de hand van de gespreksvragen en/of verwerkingsopdrachten).

De verwerkingsopdracht over de ‘waarom-vraag’ kan behoorlijk persoonlijk zijn. Wees er van te voren helder in dat niemand verplicht is zijn waarom-vraag hardop te delen. Schat als gespreksleider ook van te voren in of je een en ander persoonlijk wilt delen en wie je daarvoor de ruimte geeft (iedereen of alleen wie wil?)

Hieronder volgt de tekst van het gedicht ‘Voetstappen’ waar in het boekje naar werd verwezen.

Voetstappen

Ik droomde eens en zie
ik liep aan ’t strand bij lage tij.
Ik was daar niet alleen,
want ook de Heer liep aan mijn zij.

We liepen samen het leven door,
en lieten in het zand,
een spoor van stappen; twee aan twee,
de Heer liep aan mijn hand.

Ik stopte en keek achter mij,
en zag mijn levensloop,
in tijden van geluk en vreugde,
van diepe smart en hoop.

Maar als ik het spoor goed bekeek,
zag ik langs heel de baan,
daar waar het juist het moeilijkst was,
maar één paar stappen staan.

Ik zei toen “Heer waarom dan toch?
Juist toen ik U nodig had,
juist toen ik zelf geen uitkomst zag,
op het zwaarste deel van mijn pad…”

De Heer keek toen vol liefde mij aan,
en antwoordde op mijn vragen;
“Mijn lieve kind, toen het moeilijk was,
toen heb ik jou gedragen…”

Psalm 25

Waarheen leidt mijn weg?

Aanwijzingen voor de gespreksleider

Wanneer je als gespreksleider kiest om de eerste verwerkingsopdracht te doen, dan is het belangrijk dat er genoeg tijdschriften zijn en dat er tevens voldoende diversiteit is. Deze verwerkingsopdracht kan heel lang gaan duren, maar het is aan te bevelen om deze opdracht kort en krachtig te doen. Je kunt deze opdracht ook uitbesteden aan iemand anders of iedereen 1 tijdschrift mee te laten nemen.

Natuurlijk heb je de vrijheid om bijvoorbeeld de gespreksvragen aan te passen aan je groep, de actualiteit of omdat je gewoonweg betere kunt bedenken.

Het kan een mooie afsluiting te zijn om het lied ‘Heer, wijs mij uw weg’ met elkaar te zingen of naar het lied te luisteren.

Wat doe ik als ik bang ben?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Bepaal vooraf weer wat je als gespreksleider echt aan de orde gesteld wilt hebben en welke verwerkingsopdrachten en/of gespreksvragen je echt wilt bespreken met elkaar. Denk ook eens aan wat de afgelopen keren goed gaat en wat juist minder gaat. Kijk of je als gespreksleider wat aan kunt doen (bv. beter de tijd bewaken, eerder aan de gespreksvragen beginnen, vooraf per mail misschien al iets rondsturen, etc.).

Als je de volgende link plakt in je internetbalk, dan heb je het liedje van de eerste verwerkingsopdracht: Geef mij dan je angst in de vertolking van Guus Meeuwis. Dit filmpje combineert het liedje met de tekst.

http://www.youtube.com/watch?v=DiakgTPLCiA&feature=related

Als je de volgende link plakt in je internetbalk, dan heb je een intro-filmpje van de EO-serie ‘Op zoek naar God’:

http://www.youtube.com/watch?v=OJX-ZIfop5Y&feature=related

Als je dit gedaan hebt, dan vind je ook allerlei andere korte fragmenten uit deze serie. Wellicht kun je er een of meerdere laten zien aan de groep. Bereid dit dan wel goed voor, zodat mensen niet heel lang moeten wachten op alle filmpjes.

Psalm 42

Waar is God?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Jullie zijn nu al even onderweg met dit bijbelstudieboekje. Misschien is het goed om de avond eens te beginnen (of te eindigen) met een korte evaluatie van hoe het boekje gebruikt wordt. Moeten er misschien dingen anders of is het gewoon goed om op dezelfde voet door te gaan.

Bedenk als gespreksleider vooraf even wat wanneer je sowieso aan de orde wil stellen en wat alleen als er voldoende tijd is. Probeer ook echt om op tijd te starten en ook weer tijdig te stoppen en af te sluiten met (kring)gebed.

Door http://www.youtube.com/watch?v=dJdZY7ieIpg&NR=1 te kopieren en in je internetbalk te plakken, start er een filmpje met Liselotte van Dijk (actrice). Zij vertelt over haar deelname aan het programma ‘Op zoek naar God’. Zij vertelt in dit filmpje een van de redenen – zij is heeft moeilijke dingen meegemaakt en heeft niet gemerkt dat God daar bij was (terwijl Hij misschien wel naast haar stond, zo zegt ze…).

Hieronder volgt de gehele tekst van het luisterlied. Het lied is gemakkelijk te vinden via YouTube (typ woorden als: ‘Psalmen voor Nu’, ‘Hoop op God’, ‘Voor niemand bang’). Het liedje kun je ook luisteren via YouTube door onderstaande tekst in je internetbalk te plakken. http://www.youtube.com/watch?v=LCXHjiRJSr8

Hoop op God
Als een hert dat naar het water
van een frisse beek verlangt
heb ik dorst naar U, o God.
Ik heb dorst naar God, de levende God.
Wanneer mag ik komen en God zien?

O mijn tong is zout van tranen
die ik huil bij dag en nacht,
want ze zeuren met hun vraag
iederen dag, het bonkt in mijn hoofd:
Waar is nou die God waar jij op wacht?

Hieraan dwing ik mij te denken,
dit houd ik mezelf steeds voor:
hoe ik ging naar ’t huis van God:
blijde muziek, een godgewijd lied,
en een massa volk in feestgewoel.

Wat ben je neerslachtig, mijn hart,
en wat sla je onrustig in mij…
Hoop op God, want weer zal ik Hem loven
Hij is de Heer, Hij maakt vrij.

God, ik blijf maar moed verliezen,
houd mezelf weer beelden voor;
de vallei van de Jordaan;
Hermon, de berg, en heuvels vol groen:
zie die frisse beekjes daar ontstaan!

Het geweld van heel veel water
beukt op heel veel water in.
Heel de donder van Uw vloed
raast om mij heen, o God, help me toch,
zie hoe ik verdrink daar binnenin.

Wat ben je neerslachtig, mijn hart,
en wat sla je onrustig in mij…
Hoop op God, want weer zal ik Hem loven
Hij is de Heer, Hij maakt vrij.

Overdag is God de trouwe,
’s nachts omringt mij nog Zijn lied.
Ik vraag Hem, mijn God en rots:
ziet U mij niet? God, kijk toch hoe ik
stuk ga aan hun haat en hun spot.

Doodssteek van mijn tegenstanders:
sarren met mijn eigen kracht.
Want ze zeuren met hun vraag.
iedere dag, het bonkt in mijn hoofd:
Waar is nou die God waar jij op wacht?

Wat ben je neerslachtig, mijn hart,
en wat sla je onrustig in mij…
Hoop op God, want weer zal ik Hem loven
Hij is de Heer, Hij maakt vrij.

Doe mij recht, God, voer mijn rechtszaak,
red mij van dit leugenvolk,
geef een vluchtweg naar U toe.
Jaagt U mij weg? God, kijk toch hoe ik
stuk ga aan hun haat en aan hun spot.

Stuur uw licht, God, en uw waarheid,
breng mij naar Uw heilig huis.
Laat mij naar Uw altaar gaan
en dan naar U, daar waar ik voor U
jubelend mijn lied zing, God, mijn God!

Wat ben je neerslachtig, mijn hart,
en wat sla je onrustig in mij…
Hoop op God, want weer zal ik Hem loven
Hij is de Heer, Hij maakt vrij.

Psalm 51

Wat doe ik met mijn schuld?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Als gespreksleider hoef je in principe maar weinig te doen – je kunt bijna alles uitbesteden (de lezingen uit het boekje, de bijbellezing, het gebed, etc.). Het enige dat je niet kunt uitbesteden is om te zorgen dat dit ook echt gebeurt. Dat betekent dat je van te voren weet wie wat gaat doen en wanneer.  Eveneens betekent dat je ook de leiding neemt bij het begin en bij de afronding.

De verwerkingsopdracht waarbij je bepaalt van welke zonden je het meest last hebt, is wellicht wat persoonlijk om met elkaar te bespreken. Als de openheid er in de groep is, dan is dit toch zeker aanbevelenswaardig. Dwing mensen echter nooit tot deze openheid en respecteer elkaars grenzen. Het spreekt vanzelf dat hetgeen gedeeld wordt, ook echt vertrouwelijk blijft. Als gespreksleider kun je dit ook even aangeven.

Als je ervoor kiest om de verwerkingsopdracht te doen waarbij iedereen een steen bij een kruis brengt (wat een heel mooi groepsmoment kan zijn), zorg dan wel dat je dit goed voorbereid door stenen en een kruis mee te nemen. Ook kan het goed zijn om een lied te draaien als de gelegenheid aanbreekt om de steen te leggen bij het kruis.

Het lied ‘Create in me a clean heart’ van Keith Green is te beluisteren via YouTube in diverse versies. Een mogelijkheid is de volgende versie:

http://www.youtube.com/watch?v=mD2PJ0xbAdY (plakken in je internetbalk als de link het niet doet). Overigens is het (korte) leven van de schrijver van dit lied, Keith Green, veelbewogen geweest. Als je wilt, kun je er als gespreksleider iets over vertellen. De informatie hiervoor moet je dan even op internet zoeken of uit de biografie over het leven van Keith Green.

Filmtip

De film Phonebooth gaat ook over schuldbelijdenis, eerlijkheid, leugens, etc. De trailer van deze film is te bekijken via http://www.youtube.com/watch?v=p07lBCfC2q8

Psalm 80

Waar bid ik om?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Als gespreksleider is het goed om de psalm zelf ook goed door te lezen, zodat je er zelf ook goed in zit. Het is overigens niet de bedoeling dat je als gespreksleider heel veel te vertellen hebt, maar dat je het gesprek leidt (en daarbij je best doet om iedereen aan het gesprek te laten deelnemen). Overigens geldt dat hoe meer mensen van te voren de psalm (en het hoofdstuk uit het boek) hebben gelezen, hoe meer je de bijeenkomst zelf kunt benutten.

Er zijn diverse varianten te bedenken om de verwerkingsopdracht vorm te geven. Hier noemen we er een paar:

– post-its op een deur plakken (waarbij de deur geldt als de klaagmuur)

– briefjes in een mand/schaal leggen (al dan niet opeengevouwen)

– briefjes in de open haard gooien

– vooraf gemaakte kaartjes op stevig papier (visitekaartje-formaat) die iedereen mee naar huis neemt en zelf dan weet wat hij/zij er mee gaat doen.

Het is waarschijnlijk goed om niet alle klachten te delen, maar als je als groep dat juist prettig vindt, kun je het natuurlijk ook met elkaar delen (zeker bij de vorm van post-its op de deur zijn de klachten natuurlijk zichtbaar).

Bespreek ook met elkaar wat het je doet als je op deze manier je klachten naar God toe uit.

Er wordt in de gespreksvragen verwezen naar de toespraak van Martin Luther King. Op Youtube zijn er ook filmpjes van deze laatste woorden. Eventueel kun je dit laten zien. Zoek dan wel even naar een kwalitatief goed filmpje.

Psalm 121 e.a.

Is God bij mij?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Voor een goede bijeenkosmt is het nodig dat een paar dagen van te voren per mail of de kringavond voordat dit hoofdstuk aan de orde komt, mensen te attenderen op de eerste verwerkingsopdracht. Hiervoor moet iedereen van te voren thuis de pelgrimspsalmen doorlezen en de psalm(regel) kiezen die men het meeste aanspreekt.

De laatste verwerkingsopdracht uit het boek vergt waarschijnlijk te veel tijd om op de bijeenkomst te doen. Al zou er voor gekozen kunnen worden om met elkaar te delen hoe je God bijvoorbeeld zou aanspreken. Het is als gespreksleider wel goed om iedereen aan te moedigen om deze psalm wel zelf echt te schrijven.

Psalm 146

Waarom zou ik God prijzen?

Aanwijzingen voor gespreksleider

Ruim in deze bijeenkomst ook ruimte in om kort terug te blikken om de bijeenkomsten rondom de Psalmen en om vooruit te blikken om de volgende vragen te bespreken: gaat de groep verder? welk materiaal/bijbelboek/thema/boekje gaan we vervolgens bespreken? etc.

De laatste verwerkingsopdracht kost wel enige tijd, maar aan het einde van de les zou iedereen hier toch wel inspiratie voor moeten kunnen vinden. Neem hier dan wel 10 minuten voor, waarin het ook echt stil is. Het is misschien een mooi einde van de gesprekken rondom dit boekje om te eindigen met het voorlezen van wat een ieder heeft opgeschreven. Zo eindigen deze bijbelstudiebijeenkomsten over de psalmen ook echt met lofprijzing (zoals ook het psalmenboek eindigt).

Er wordt in het hoofdstuk ook verwezen naar verschillende vormen van lofprijzing. Hieronder vind je de links naar een aantal foto’s (als de link niet werkt, dien je de tekst in je internetbalk te plakken). Deze foto’s kun je uitprinten (of via een laptop laten zien) en met elkaar bespreken. Natuurlijk ben je vrij om andere foto’s te gebruiken (of meer foto’s).

http://farm3.static.flickr.com/2733/4446430265_7ca96ce6ec_z.jpg

http://www.focus-on-prayer.com/images/j0409692.jpg

http://www.trinitybaptistchurchnj.org/yahoo_site_admin/assets/images/j0422128.22255903_std.jpg

http://weepingcherries.files.wordpress.com/2009/03/praise_god.jpg

http://www.blessindiaonline.com/wp-content/uploads/2010/08/praise.4.jpg

http://youngmclayton.files.wordpress.com/2010/03/black-church-people-511.jpg

http://www.refdag.nl/polopoly_fs/massale_samenzang_in_de_bovenkerk_te_kampen_tijdens_de_laatste_psalmzangdag_op_zaterdag_15_maart_dit_jaar_1_30427!image/949360141.jpg_gen/derivatives/landscape_804/949360141.jpg