Jezus stierf alleen aan het kruis

Volgens mij heb ik nog nooit zo gehuild als die zondagochtend. Het was op Goede Vrijdag in 2006. De preek over Jezus, die stierf aan het kruis. Gerard Kelly, toen onze voorganger in Crossroads International Church Amsterdam, ging voor. En hij vertelde het verhaal van Jezus’ sterven vanuit het perspectief van toen. ‘Welk karakter ben jij in het verhaal?’ vroeg hij. ‘In wie kun je je verplaatsen? Jezus is een mens, zoals wij, en hij sterft een gewelddadige dood aan het kruis.’ Nooit eerder was dat zo binnengekomen. De enorme, intense, overweldigende heftigheid van wat daar gebeurt. Iemand van wie je houdt, dood. Voor je ogen. Door marteling. En tegelijk die immense impact van datzelfde gebeuren. Vrijheid voor de hele wereld. Ik heb een halfuur lang hartstochtelijk gehuild. Het gebedsteam was enorm lief. Ze bleven maar voor me bidden, maar ik geloof niet dat het erg was dat ik huilde. Het was een soort oerverdriet, mijn ziel in contact met die van God. Met zijn verdriet. Met zijn intense betrokkenheid. Met die overweldigende genade. Zo veel blijdschap en zo veel verdriet verenigd in één moment.

Er is iets veranderd in mij die dag. Ik ben mijn leven lang in de kerk geweest, bijna elke zondag, zonder precies te snappen wat Jezus’ dood betekende, echt betekende. Sinds die dag glimlach ik op Goede Vrijdag, om zo veel tranen toen, maar ik voel ook weer dat diepe ontzag. Als iemand eenzaam is geweest, als iemand snapt wat eenzaamheid is, het echt snapt…

Jezus' kruis: verlaten zijn

Het was niet duidelijk of de mensen die toen naar Jezus keken, terwijl hij aan het kruis hing, snapten wat er gaande was. Als er in de tempel een offer gebracht werd voor wat ze verkeerd hadden gedaan, dan nam je daarvoor een dier mee. Een vogel meestal, een duif bijvoorbeeld. Hier in Amsterdam zou dat makkelijk zijn geweest. Zo’n diertje stond symbool voor wat je verkeerd had gedaan, en dat werd geofferd. Dan was je vergeven. Een heel overzichtelijk proces.

Maar dat menselijke offer, dat is toch altijd een beetje ongemakkelijk. Hoe Jezus daar dan hangt, zo bloot, zo geschramd, zo verlaten en verraden. Akelig! Ik stond er liever meestal niet te lang bij stil. Veertig dagen in de woestijn zonder eten en drinken, zo begon Jezus zijn werkende leven op deze aardbol. Dat was een makkie vergeleken bij wat hem nu te wachten staat. Drie uur aan het kruis in diepe, stikdonkere eenzaamheid. Naast alle pijn en vernedering verlaten worden door de Enige die hem nog houvast kon bieden.

In die tijd werden wel vaker de psalmen geciteerd. Als je de eerste regel van een psalm citeerde, dan wisten de mensen om je heen wat er nog meer stond. Die psalmen kenden ze. Dus als Jezus roept: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten’, dan weten de mensen dat dit uit Psalm 22 komt. Daar staat verder:

Psalm 22:2-3 en 8-9

U blijft ver weg en redt mij niet,
ook al schreeuw ik het uit.
‘Mijn God!’ roep ik
overdag, en u antwoordt niet,
’s nachts, en ik vind geen rust.
(…)
Allen die mij zien, bespotten mij,
ze schudden meewarig het hoofd:
‘Wend je tot de heer! Laat hij je verlossen,
laat hij je bevrijden, hij houdt toch van je?’

Verlaten. Eenzaam. En bespot ook nog. Ik hoor vaak van mensen in mijn praktijk dat tegen hen gezegd wordt dat ze moeten bidden voor dat wat ze dwarszit. Dat ze dan wel genezen zullen worden, of verlost van datgene wat onprettig is. En hoe ze dat raakt. Hoe ze zich dan tekort voelen schieten, of schamen voor dat waar ze last van hebben. Zodat ze zich terugtrekken en hun leed niet delen.

Leed kun je ook niet altijd delen. Jezus heeft pijn. Hij voelt het leven uit zich wegzakken. Hij wordt teruggeworpen op zichzelf, en op God. Maar God is er niet. Die hoort hem niet. Die heeft zich in het verste hoekje van de hemel teruggetrokken. Hoeveel moeite moet dat gekost hebben? Hoe zal God op zijn handen hebben moeten zitten om niet in te grijpen?

Lees meer bijbelstudies in 'Eenzaamheid' van Aukelien van Abbema

Aukelien van Abbema (1981) heeft een eigen praktijk als gezondheidszorgpsycholoog binnen ELIAGG. Daarin werkt zij met zowel kinderen als volwassenen. Ze schreef eerder Single in de kerk en Zinvol daten.